Tokarnia - Wiatrak z Pacanowa w Parku Etnograficznym
Wpisany przez Krzysztof Żołądek
środa, 05 listopada 2014 21:25
Powstały w 1913 roku wiatrak znajduje się obecnie w sektorze lessowym Parku Etnograficznego w Tokarni. Pierwotnie znajdował się w Pacanowie. Wybudował go do własnych potrzeb Michał Zasucha. Następnie przekazał go córce, Genowefie Siwiec, której służył do roku 1971. Pięć lat później został wpisany do Rejestru Zabytków i odkupiony na potrzeby Muzeum Wsi Kieleckiej. W pierwotnej lokalizacji stał jeszcze do 1993 roku. Wtedy rozmontowano go i przeniesiono do skansenu, gdzie montażu wiatrak doczekał się w 2009 roku.
Jest to typowy wiatrak typu holenderskiego, czyli posiadający stałą podstawę, na której znajduje się obracana względem wiatru czapa ze skrzydłami. Zbudowany na planie ośmioboku posiada podmurówkę z polnego kamienia i osiem dębowych podwalin. Na nich znajduje się oszalowany z zewnątrz gontem korpus z desek. Gontem wykończono także dach obiektu. Wewnątrz znajdują się trzy kondygnacje. Na parterze znajdują się urządzenia do końcowej obróbki mlewa, czyli odsiewacze i cześć mechanizmu transmisyjnego. W drzwiach wejściowych znajduje się umieszczony od środka zamek - dzieło uzdolnionego kowala. Na piętrze ulokowano kamienie młyńskie i kosze zasypowe na zboże. Trzecia kondygnacja mieści pozostałą część mechanizmów wiatraka. Każde z pięter posiada wykonaną z desek podłogę.
Znajdujące się wewnątrz kompletne wyposażenie pracowało do lat 50. XX wieku. Mechanizmy wiatraka tworzą dwa skrzydła, wał skrzydłowy, koło paleczne, pionowy wał z dwom poziomo ułożonymi kołami, para wrzecion i para kół cewkowych. Tworzą zarówno napęd, jak i system transmisyjny. Całość dopełniają kamienie młyńskie, drewniane osłony i kosze zasypowe.
Na podstawie:
Materiały informacyjne Muzeum Wsi Kieleckiej
www.pacanow.pl