Krzemionki - Muzeum i Rezerwat Archeologiczno-Przyrodniczy
Poprawiony: środa, 01 stycznia 2014 20:10
Wpisany przez Krzysztof Żołądek
środa, 01 stycznia 2014 19:55
Muzeum i Rezerwat Archeologiczno-Przyrodniczy "Krzemionki" stanowi oddział Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim. Jest to w głównej mierze kompleks prahistorycznych kopalń krzemienia pasiastego i zarazem jeden z najciekawszych tego typu obiektów na świecie. To także trasa turystyczna o długości blisko 1500 metrów, z czego niecałe 500 metrów wytyczono pod ziemią. Prezydent RP nadał kopalniom status Pomnika Historii.
Wyjątkowość kopalni w Krzemionkach wynika z doskonale zachowanych hałd górniczych i zagłębień poszybowych. Szczególnie dobrze zachowały się kopalnie, które pomimo upływu tysięcy lat niemal wcale się nie zmieniły. Poprowadzona nimi trasa podziemna liczy 465 metrów długości i w najgłębszym miejscu osiąga 11,5 m. Umożliwia to zwiedzenie nie tylko wyrobisk pradziejowych kopalni krzemienia pasiastego, ale też zapoznanie się z geologią regionu. Na miejscu można też prześledzić wszystkie techniki pozyskiwania krzemienia, od najprostszych jam, po duże i skomplikowane wyrobiska. W ustawionych pawilonach ekspozycyjnych odtworzono dawne obozowisko górników, pracownię kamieniarską gdzie obrabiano krzemień, znajduje się tu także szyb sprzed 5 tysięcy lat. Pokazane są tutaj przykłady narzędzi używanych przez neolitycznych górników, a na planszach opisano szczegółowo proces górniczy i wytwórczy.
Odkrycia dawnych kopalni dokonał w 1922 roku geolog
Jan Samsonowicz. Natrafił on w Krzemionkach na pole eksploatacyjne o powierzchni 78,5 ha, szerokości od 20 do 200 m i długości sięgającej 4,5 km. Na tym obszarze znajduje się imponująca liczba ponad 4 tysięcy kopalń, z których największe mają głębokość 9 m, a powierzchnia poszczególnych podziemnych wyrobisk osiąga kilkaset metrów kwadratowych.
Funkcjonujące nieopodal
Ostrowca Świętokrzyskiego kopalnie funkcjonowały przez okres neolitu i we wczesnej epoce brązu, czyli do około 1600 roku przed naszą erą. W wydobywanego tu krzemienia pasiastego wykonywano wiele narzędzi, m.in. były to siekiery, które docierały aż do plemion zamieszkujących Europę Środkową. Dziś to unikat w skali światowej i właśnie z powodu swej wyjątkowości 8 września 1994 r., ówczesny prezydent RP Lech Wałęsa, nadał kopalniom status Pomnika Historii. To jedna z czterech form ochrony zabytków wymienionych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju. Kopalnie krzemienia są także pretendentem do listy światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
Źródła:
S. Kubisa, Świętokrzyskie zabytki techniki - przewodnik, UMWŚ Kielce 2013
krzemionki.pl
szlakarcheogeo.pl/pl-PL/opis_obiektu12.html