swietokrzyskie.org.pl - serwis dla turystów

Jędrzejów

Poprawiony: wtorek, 28 stycznia 2014 18:52 Wpisany przez Karol Wójcik wtorek, 12 stycznia 2010 00:00

Jędrzejów to miasto powiatowe w południowo-zachodniej części województwa świętokrzyskiego, położone na tzw. Ponidziu, na Wyżynie Jędrzejowskiej, która jest częścią Wyżyny Małopolskiej. Przez miasto płyną dwie rzeki - Jasionka i Brzeźnica. Brzeźnica (Brzeżnica, Brynsich, Bryszyn, Brzeźnic) to również nazwa pierwotnej osady, która istniała w tym miejscu pomiędzy VII a XII wiekiem, jednak wykopaliska archeologiczne potwierdzają obecność ludzi na tym terenie już w epoce neolitu. W XII wieku wieś przekształciła się w Andrzejów (Andrzeiow, Andreiow, Andreovia), a następnie w Jędrzejów (istnieje również teoria mówiąca o równoległym istnieniu osad Brzeźnica i Jędrzejów).

Z początkami Brzeźnicy (Jędrzejowa) nierozerwalnie związany jest klasztor cysterski, założony w latach 40-tych XII wieku. Klasztor przez wiele stuleci stymulował rozwój osady, która licząca ok. 3 tysięcy mieszkańców otrzymała prawa miejskie w 1271 roku z nadania Bolesława Wstydliwego. Klasztor oraz otrzymanie, a następnie poszerzenie praw miejskich przez kolejnych władców Polski, stwarzało dla Jędrzejowa bardzo korzystne warunki rozwoju. Rozwijał się handel (prowadził tędy szlak "solny", była tu komora celna) i produkcja (w XVI wieku pracowało w Jędrzejowie aż 77 rzemieślników). Rozwój miasta jako ośrodka przemysłowego przygasał na skutek licznych pożarów i najazdów. Gdy w 1629 roku w Jędrzejowie było ponad pięciuset rzemieślników, to 150 lat później było ich już zaledwie ok. pięćdziesięciu.

Pod koniec XVIII wieku miasto zaczęło chylić się ku upadkowi. W 1819 roku skasowano klasztor, a 1869 roku Jędrzejów utracił prawa miejskie. Miejscowość przybrała charakter rolniczy. Podczas II Wojny Światowej w Jędrzejowie zginęło ok. 3 tys. osób, w tym cała ludność żydowska. Dziś Jędrzejów to spokojne 18-tysięczne miasto (prawa miejskie odzyskał w 1916 roku). Ważny punkt na turystycznej mapie regionu. Znajduje się tu Muzeum Zegarów im. Przypkowskich, Opactwo Cystersów oraz początkowa stacja Świętokrzyskiej Kolei Dojazdowa, zwanej także "Ciuchcią-Express Ponidzie".

Opracowano na podstawie:

• B. Krakowiak, M. Skrzypczyński, B. Włodarczyk, Góry Świętokrzyskie oraz Sandomierz, Pascal 2003 r.
• Wikipedia
• UM Jędrzejów

Muzeum zegarów Opactwo cystersów	Dworek Mikołaja Reja w Nagłowicach Opactwo cystersów Ruiny w Mokrsku Górnym Kościół Marii Magdaleny w Chomentowie	Noclegi Pińczów Noclegi Nagłowice Noclegi Sobków