Dwikozy
Wpisany przez Krzysztof Żołądek
środa, 15 stycznia 2014 15:51
Dwikozy to wieś położona 7 km od Sandomierza. Ulokowana jest wzdłuż trasy Sandomierz - Lublin, a rozciąga się na obszarze 703 ha. Teren ten zamieszkuje około 2100 mieszkańców. Warto nadmienić, że Dwikozy są także siedzibą gminy, a znane są dzięki Zakładom Przemysłu Owocowo-Warzywnego "Dwikozy" S.A.
Pierwsze wzmianki historyczne na temat tej świętokrzyskiej wioski pochodzą z 1167 roku. Wtedy to wieś Dwikozy jako tzw. Prebenda Dwikozka (posiadłość duchowna) wraz z wsią Bożydar stanowiły uposażenie jednego z kanoników kapituły kolegiaty sandomierskiej. W 1276 roku z rąk księcia krakowskiego i sandomierskiego, Bolesława Wstydliwego, Dwikozy wraz z okolicznymi wsiami otrzymały przywile porównywalne z udzielonymi katedrze krakowskiej - mieszkańców zwolniono z konieczności dawania przewodnika dla przejeżdżającego przez okolicę księcia, żywienia jego dworu, a także zwolnionio ich z tzw. "targowego", czyli opłaty od bydła i owiec. Ważną swobodą otrzymaną wówczas było także zwolnienie z opłat dawanych księciu, wojewodom i kasztelanom.
W tych czasach wieś występowała pod kilkoma nazwami. W użyciu funkcjonowały określenia Dwejkoszy, Decoze, De Dwikoz oraz Due Caprae - co w większości oznacza ni mniej, ni więcej, jak dwie kozy. Nazwa Dwie Kozy pojawiła się po raz pierwszy w 1827 roku, a funkcjonująca do dziś ukształtowała się w roku 1881. Swoje odwzorowanie dwie kozy mają także w herbie gminy. Co równie ciekawe, ziemie te były zamieszkane na długo przed wspomnianym okresem XII wieku. Badania archeologiczne wykazały ślady osadnictwa z okresu paleolitu.
Pośród wielu miejsc, które warto zobaczyć odwiedzając Dwikozy warto wymienić na początek zabytkową kapliczkę z 1884 roku oraz pomnik powstańców pomordowanych podczas bitwy pod Słupczą 8 lutego 1863 roku. W Dwikozach znaleźć można też pozostałości domu rodzinnego Wiesława Myśliwskiego, urodzonego w Dwikozach pisarza, a zarazem dwukrotnego laureata Nagrody Nike.
Nieco dalej od centrum wsi znajduje się położony w granicach Gminy Dwizkozy
rezerwat stepowy Góry Pieprzowe. Występujące na jego terenie okazu roślinności stepowej porastają tylko dwa miejsca w Polsce - Dwikozy i
Sandomierz.
Źródła:
Dwikozy dla każdego - przewodnik
www.dwikozy.asi.pl
www.dwikozy.gmina.pl