swietokrzyskie.org.pl - serwis dla turystów

Niektórzy uważają, że jest to postać kobiety, która dla zmazania ciężkich grzechów ślubowała iść z Nowej Słupi na klęczkach na Święty Krzyż. Gdy siły ją opuściły i stąd dalej ruszyć żadną miarą nie mogła, kazała wykuć swą postać z kamienia.

 

Najpopularniejsza jednak wersja legendy łączy rzeźbę z postacią pielgrzyma, który wędrował po świecie, odwiedzając miejsca światowego i lokalnego kultu. Po wielu latach wędrówki dotarł wrescie do stóp Łysej Góry. Tu zbiegli się do niego ciekawi i pobożni ludzie i z największym uszanowaniem prowadzili dalej. Nagle rozległ się głos dzwonów z klasztoru. Wówczas wędrowiec uznał, że dzwony odezwały się na jego cześć. Zdumienie ogarnęło wszystkich i mówili między sobą: "Jakże świętym musi być ten pielgrzym, kiedy aż dzwony brzmią ku jego chwale." Dzwony odezwały sie jednak, bo zmarł jeden z zakonników, zaś pycha pielgrzyma została ukarana i w mgnieniu oka zamienił się on w kamień. Teraz odbywa pokutę za swą butną postawę i idzie na klęczkach na szczyt Łysej Góry. Jak twierdzą legendy posuwa się przy tym dość wolno, bo zaledwie o ziarnko maku lub jak twierdzą inni - o ziarnko piasku na rok. Jednak gdy dotrze już na szczyt, do klasztoru - wówczas nastąpi koniec świata. Na szczęście przed pielgrzymem jeszcze długa droga.

 

Inni jeszcze łączą klęczącą postać z synem króla Stefana I króla Węgier, Emerykiem, który odwiedził niegdyś Polskę. Zdaniem biskupa płockiego Prażmowskiego kamienna rzeźba przedstawia wizerunek Bolesława Chrobrego, a jeszcze inni widzą w postaci wyobrażenie Wacława Jezłowieckego herbu Habdank - ruskeigo starostę, wojewodę podolskiego i zarazem walecznego rycerza.