swietokrzyskie.org.pl - serwis dla turystów

Symbol odzyskanej wolności...

Poprawiony: wtorek, 15 maja 2012 19:43 Wpisany przez Dorota Kosierkiewicz czwartek, 03 marca 2011 11:27

Przed dworcem kolejowym w Kielcach, na wysokim kamiennym cokole siedzi potężny orzeł z zerwanymi kajdanami. Mocne szpony opiera na kuli ziemskiej. Rozerwane łańcuchy już go nie krępują. Jest wolny.

Niewielu z nas pamięta, że pomnik Niepodległości w Kielcach stoi w miejscu pierwszej potyczki strzelców Marszałka Józefa Piłsudskiego z Rosjanami. Doszło do niej 12 sierpnia 1914 roku. Można śmiało powiedzieć, że tutaj – przed dworcem PKP w Kielcach – zaczęła się wolność.

Pomnik odsłonięto w 1929 roku. Z własnych składek ufundowali go tutejsi kolejarze w dziesięciolecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Uczcili w ten sposób wszystkich tych, którzy nie szczędząc własnego życia walczyli o wolność. Autorem projektu był Czesław Czapski, syn ówczesnego zawiadowcy stacji. Do kolei należała też działka, na której stanął monument. Przetrwał na niej zaledwie dziesięć lat. Zniszczyli go Niemcy podczas bombardowania miasta w pierwszych dniach II wojny światowej.

W PRL-u, przez ponad 40 lat nie było nawet mowy o tym, by odbudowywać pomnik związany z Marszałkiem Piłsudskim i jego strzelcami. Kielczanie powoli zapominali o owym pięknym symbolu wolności. Na szczęście nie wszyscy. Od początku lat 90. o odbudowę monumentu zabiegał Stanisław Parlak, żołnierz Marszałka Piłsudskiego. Sprawa jednak nabrała przyśpieszenia dopiero wtedy, kiedy w prasie ukazały się projekty modernizacji ulicy Sienkiewicza. W miejscu dawnego Pomnika Niepodległości miała stanąć... nowoczesna platforma widokowa ze szkła i aluminium. Środowiska kombatanckie zamarły z przerażenia.

– Jak to zobaczyłam w gazecie, postanowiłam walczyć o naszą historię – opowiada Amelia Sołtysiak, sekretarz Komitetu Odbudowy Pomnika Niepodległości. – Napisałam listy, do kogo się dało: ówczesnego prezydenta miasta, Rady Miasta, wojewódzkiego konserwatora zabytków, do lokalnych mediów, VIP-ów. Sprawą zainteresował się konserwator zabytków Janusz Cedro. Odpowiedział mi, że plac Niepodległości jest wyłączony z modernizacji.

W czerwcu 2001 roku działał już Komitet Odbudowy Pomnika Niepodległości w Kielcach pod przewodnictwem prof. Adama Massalskiego. Wiceprezesami zostali: Stanisław Szrek, Edmund Majchrowicz i Jerzy Zawadzki, sekretarzem Amelia Sołtysiak. Kilkudziesięcioosobowy komitet działał prężnie. Błyskawicznie wydrukował cegiełki o różnych nominałach, sprzedawane w kościołach, do zbierania pieniędzy zaangażował uczniów L.O. im. Józefa Piłsudskiego w Kielcach, a na dworcu PKP stanęły skarbonki. – Zebraliśmy 130 tys. zł – wspomina pani Amelia.

Nie zachowała się jednak przedwojenna dokumentacja pomnika. Wierne odtworzenie szczegółów możliwe było dzięki jedynej fotografii, którą na apel radiowy udostępniła rodzina kolejarza z Suchedniowa. Szydłowiecki kamień, z którego zrobiony był cokół, zastąpiono granitem. Pierwowzór miał koronę piastowską, obecny taką, jak za Wazów. Okazało się też, że nie można postawić statui u wylotu ulicy Sienkiewicza, trzeba ją było przesunąć o kilka metrów. – Ale nie bądźmy drobiazgowi – śmieje się pani Amelia.

Po raz drugi pomnik Niepodległości odsłonięto 11 listopada 2002 roku. Specjalnie na tę uroczystość swe  błogosławieństwo przesłał Jan Paweł II.